(Книга ваша).
— Китап аныкы (Книга его, ее).
— Китап аларныкы (Книга их).
2. — Алма кемнеке?
— Минеке.
3. — Китап кемнеке?
— Апаныкы.
4. — Бала кемнеке?
— Бала Айсылуныкы.
5. — Тырма кемнеке?
— Мансурныкы.
6. — СӨлге кемнеке?
— Галия апаныкы.
7. — Җилəк кемнеке?
— Гарифныкы.
8. — Бабай кемнеке?
— Безнеке.
9. — Су кемнеке?
— ЗӨҺрə əбинеке.
10. — Чалбар кемнеке?
— Габбас бабайныкы.
11. — КəҖə кемнеке?
— Газизə əбинеке.
12. — Маэмай кемнеке?
— Илгизəрнеке.
Задание 5. Составьте предложения со словами: минеке, аныкы, сезнеке, аларныкы.
Числительные (Саннар)
бер [бер] — один
ике [ике] — два
Өч — три
дҮрт — четыре
биш — пять
алты [алты] — шесть
Җиде — семь
сигез — восемь
тугыз [ту„ыз] — девять
ун — десять
йӨз — сто
мең — тысяча
После десяти счет идет таким образом: унбер, унике, унӨч, ундҮрт… Поняли? Продолжайте дальше!
Десятки звучат так:
ун — десять
егерме [йегерме] — двадцать
утыз — тридцать
кырык [къырыкъ] — сорок
илле [илле] — пятьдесят
алтмыш [алтмыш] — шестьдесят
Җитмеш — семьдесят
сиксəн — восемьдесят
туксан [тукъсан] — девяносто
После двадцати счет продолжается следующим образом:
21 — егерме бер
22 — егерме ике
23 — егерме Өч
35 — утыз биш
57 — илле Җиде
69 — алтмыш тугыз
94 — туксан дҮрт
102 — йӨз дə ике
223 — ике йӨз егерме Өч
567 — биш йӨз алтмыш Җиде
983 — тугыз йӨз сиксəн Өч
1276 — (бер) мең ике йӨз Җитмеш алты
41543 — кырык бер мең биш йӨз кырык Өч
234765 — ике йӨз утыз дҮрт мең Җиде йӨз алтмыш биш
В отличие от русского языка в сочетании числительного и существительного числительное не склоняется, то есть не изменяется, и аффикс множественного числа к существительному не добавляется: ике каз [ике къаз], биш бала [биш бала], сигез китап, би йӨз егерме шəҺəр, унбер алма, ике ме ике йөз утыз дүрт сум, унике ме сигез йөз итме ике ке е.
Читаем предложения.
Ике бала бар.
Өч кеше юк.
Биш авыл бар.
Бер галим килде.
Алты кечкенə малай бар.
Бу — сигез китап.
Бер бабай бар.
Җиде билет кирəк.
Мəгез сигез билет.
Сигез каз бар.
Тугыз банка чиста.
Ун банка чистамы?
Унбер шəҺəр зур.
Мансур, унике торт ал!
Унике алма кирəкме?
Давайте вспомним детство, когда вы играли в считалки. Вот одна такая по-татарски:
Бер тай (жеребенок), ике тай, Өч тай, дҮрт тай, биш тай, алты тай, Җиде тай, сигез тай, тугыз тай, ун тай — чыгып тай (выскочи и убегай).
Вот другая:
Бер чыпчык [чыпчыкъ] (воробей), ике чыпчык, Өч чыпчык, дҮрт чыпчык, биш чыпчык, алты чыпчык, Җиде чыпчык, сигез чыпчык, тугыз чыпчык, ун чыпчык — очып чык (вылетай).
Повторите несколько раз и каждый раз побыстрее.
Задание 1. Скажите по-татарски эти числительные. Составьте с ними словосочетания с именами существительными, которые вы знаете: